Ter overweging nr. 18, februari 2024
De kerk heeft verzonnen dat Jezus God is.
Onlangs kreeg ik bij een bezoek een interview met Paul Verhoeven mee. Hij is bekend geworden als regisseur van de TV serie Floris. Ik weet nog hoe spannend ik deze serie vond, gelukkig liep het altijd goed af. Floris en Sindala waren de goeden die altijd wonnen omdat zij slimmer waren.
Paul Verhoeven is in de ban geraakt van Jezus en doet al jaren, met anderen, onderzoek naar ‘de historische Jezus’. Hij gaat een film over ‘zijn Jezus’ maken. ‘Mijn Jezus is een andere dan de kerk-Jezus’, zegt hij.
Ik vind het mooi dat Paul Verhoeven, die niet in God gelooft, geraakt is door Jezus. Jammer is wel dat zijn stelling ‘De kerk heeft verzonnen dat Jezus God is’ niet klopt.
Want NT wetenschappers, gelovig en ongelovig, zijn het er over één ding wel eens. En dat is dat de belijdenis dat Jezus God is al heel oud is. Want al in een oude Bijbeltekst wordt het volgende over Jezus gezegd:
Hij die de gestalte van God had, hield zijn gelijkheid aan God niet vast, maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens (Filippenzen 2: 6, 7).
Deze belijdenis, uit 55 n. Chr., toont aan dat Jezus volgelingen hem al voordat de kerk gestalte kreeg, een goddelijke status toedichtten. Daarom denk ik dat de volgende stelling beter klopt:
Doordat volgelingen in Jezus God herkenden is de kerk ontstaan
Dit bewijst niet dat Jezus God is. Feit is wel dat mensen al kort na zijn leven in Jezus, met het oog van het geloof, iets van God zijn gaan zien.
In 2024 blijft de vraag hoe wij Jezus zien. Jezus vraagt ieder van ons: ‘Maar jij, wie denk jij eigenlijk dat ik ben?’
Paul Verhoeven antwoordt: ‘Jij was een revolutionaire wildebras’.
En wat is jouw, wat is uw antwoord op die vraag van Jezus?
Ik nodig u uit dat oude geloofsantwoord nog eens kalm te overwegen.
Ds. André
Ter Overweging nr. 17, juli/augustus 2023
‘Kruip eens in de huid van zo’n meisje dat vlucht uit Eritrea’ (Trouw, 3 juni 2023)
Schrijft iemand die statushouders begeleidt, ik geef zijn stuk in mijn woorden weer.
In deze zomertijd is de kans groter dat vluchtelingen levend de ‘Middellandse Doodzee’ kunnen oversteken. Daardoor komen er meer vluchtelingen onze kant op en dreigen er ‘huisvestingsproblemen’. Daarom heeft onze regering het idee vluchtelingen in de eigen regio de asielprocedure te laten doorlopen. Controle wat er in die azc’s aan de kust van Noord-Afrika gebeurt is er niet. Vervolgens vertelt de auteur over de weg die een minderjarig meisje dat uit Eritrea wil vluchten moet gaan. Ik (ds. André) noem het meisje Mirthe, en maak haar 17 jaar oud.
Mirthe moet in Eritrea drie jaar in dienst onder erbarmelijke omstandigheden, als kindsoldaat in het leger van een dictator. Zij kan de dienstplicht legaal ontlopen door ‘op tijd’ moeder te worden en zo voor nageslacht te zorgen of zij kan er voor kiezen, illegaal, te vluchten.
Eerst zit zij dan 6 maanden dag en nacht in het donker in een bloedhete zeecontainer. Zij mag 1 keer per dag een half uur luchten en naar de wc. Haar zitplaats in de container deelt zij met anderen en zij moet beschikbaar zijn voor seksueel misbruik. Als zij dit volhoudt en ‘geluk’ heeft mag zij naar Ethiopië waar ‘taxi’s’ haar naar Libië transporteren.
Daar, aan de kust, zit zij met 400 mensen hutjemutje in een oude fabrieksloods. Om 12 uur wordt er kale spaghetti geserveerd, er is een wc en een douche die niet te gebruiken zijn. Ook hier zit zij minimaal een half jaar, tot een vrachtauto met mannen haar meeneemt en Mirthe de kans krijgt de boot te nemen. Bij iedere grensovergang of andere dienst moet zij 8000 euro pinnen. Dat is het tarief dat de achtergelaten familie, onder bedreiging, aan haar ‘begeleider’ moet betalen. In de zomer haalt het drijvende wrak meestal de overkant.
Komt Mirthe uiteindelijk in Ter Apel terecht dan wachten haar procedures van 8 jaar of langer. Door voortdurende overplaatsingen van azc naar azc kan zij zich nergens hechten. Als zij statushouder wordt, en dat gebeurt omdat zij uit een onveilig land komt en haar verhaal wordt geloofd, heeft zij dezelfde rechten als iedere Nederlander.
Haar belangen worden behartigd door vakmensen zoals de Kredietbank (10% rente), Vluchtelingenwerk (uitsluitend bureautijden), Woonfriesland (dorpen zonder busverbinding), WMO-loket (veel andere knelpunten), gemeente Tytstjerksteradiel (5 jaar niet doorverwezen voor werk). Inburgering bij de Friese poort (slagen met een 3 voor Nederlands).
Zo ‘zorgen’ wij voor vluchtelingen en bouwen onze welvaart op wat twee derde van de wereldbevolking tekort komt. Tot zover de auteur.
En dan zegt Jezus: Ik was een vreemdeling, en jullie namen mij op (Mattheüs 25: 35c).
En dan lees ik: ‘De hel, dat is als niemand meer ziet dat je pijn lijdt’ (WV, juni/juli 2023).
En dan denk ik, zou het kunnen dat Jezus met zijn uitspraak ons wijst op het risico dat wij de pijn van een ander niet meer zien? Tja, soms is de boodschap van het evangelie nogal ongemakkelijk, voor u en voor mij.
Ik wens u een goede zomer met open ogen en een open hart toe.
Ds. André
___________________________________________________________________________________________________________Ter Overweging nr 16, juni 2023
Op de liturgie voor Hemelvaart stond deze astronaut. Ruimtevaart en het Heelal heeft mijn belangstelling. Om onze Ster, de Zon, draait, op ‘slechts’ zo’n 40 miljoen kilometer afstand van onze planeet Aarde, onze buurplaneet Venus.
Als het donker wordt ziet u Venus momenteel onder de Maan. De gemiddelde temperatuur is er 480 graden Celsius, dubbel zo heet als uw heteluchtoven maximaal wordt. Er is geen zuurstof en de gigantische druk is verpletterend, Venus is een onleefbaar oord.
Hoewel Venus dichter bij de Zon staat, werd zij waarschijnlijk onleefbaar omdat zij domweg pech had. Door vele vulkaanuitbarstingen werd zij de broeikas die zij nu is. Was het iets anders gegaan had er wellicht wel leven kunnen ontstaan.
Want ook onze aarde kende perioden met vulkaanuitbarstingen maar die waren minder lang en minder heftig dan die op Venus. Bij ons is het gewoon goed uitgepakt.
Het Heelal, dichtbij en ver weg fascineert mij als gelovige. Het wonderbaarlijke toeval dat het leven hier op Aarde gelukt is. En het spannende idee dat het dan hoogst waarschijnlijk elders, in dat eindeloos uitdijende Heelal, vast en zeker ook ergens gelukt moet zijn.
De Rus Joeri Gagarin draaide als eerste mens op 12 april 1961 om de aarde en kwam in de ruimte. Hij zei bij terugkomst: “ik ben God daar niet tegengekomen, dus God bestaat niet”.
Inderdaad, een God die in de ruimte zweeft bestaat niet. Alsof Jezus in een ruimtepak naar ‘de hoge hemel’ is gevaren. Onzin, Hemelvaart is geen Ruimtevaart. Jezus is, na Pasen, teruggekeerd naar Gods werkelijkheid en vanuit die werkelijkheid laat Hij ons niet alleen. Daarover kun je niet in wetenschappelijke taal spreken maar alleen in geloofstaal.
Jezus heeft zijn pinkstergeest naar onze mooie planeet gezonden. Die plek waar het leven, door een flinke dosis geluk, kon ontstaan. Door die mazzel krijgen wij van God de kans er met elkaar iets moois van te maken. Zullen wij die kans dan ook maar grijpen?
Ds. André
Ter Overweging nr 15, mei 2023
De staten van deze wereld zijn grote roversbenden van wie de wandaden zo groot zijn dat niemand ze kan bestraffen.
Aurelius Augustinus (354-430), kerkvader.
Ook de Oekraïense president Zelensky en de Navo dragen bij aan het voortduren van de oorlog in Oekraïne.
Roger Waters (1943), pacifist, gitarist en brein achter de band Pink Floyd.
Proeven deed ik jou en sindsdien dorst ik, honger ik naar jou. Mij, lichtgeraakte, heb jij doen ontbranden. En nu brand ik lichterlaaie naar jou toe, om vrede.
Huub Oosterhuis (1933-2023), priester, dichter, liturg.
Drie citaten van drie beroemde mannen waarbij Roger Waters de vreemde eend in de bijt lijkt. Waters gaf zijn eerste afscheidstournee in de Stille Week. Achteraf blijkt dit de laatste week van Huub Oosterhuis zijn leven hier. En zelfs als Huub nog gezond was geweest zou ik hem niet direct verwachten bij een concert van Roger…
Toch is er een overeenkomst tussen wat deze 3 zeggen. Het idee dat de wereld zoals deze is niet goed is. ‘Er is reden tot zorg, we verkeren in groot gevaar’, stelt Roger Waters.
Bol van de maatschappijkritiek staan de vele woorden die hij uitspreekt tijdens zijn concert.
Het is dezelfde kritiek die kerkvader Augustinus 1600 jaar eerder al verwoordt. Hoop brengt Roger Waters nauwelijks. ‘Hij heeft ons getrakteerd op ruim 2 uur dood en verderf met weinig hoop’, vertelde een vriend die erbij was mij.
En dan is er Huub Oosterhuis die de scherpe maatschappijkritiek van Waters en Augustinus deelt maar desondanks hoop houdt. Niet omdat hij naïef is maar omdat hij ooit God geproefd heeft en sindsdien in lichtelaaie staat.
Hij brandt van verlangen naar een innerlijke vrede die alleen God kan schenken. Augustinus kent die vrede en het lijkt erop dat vechter Roger Waters deze vrede mist. Ik wens hem deze vrede toe.
Daarnaast hoop ik dat wij, gewone stervelingen als wij zijn, deze vrede zullen vinden in een wereld waar grote roversbenden het voor het zeggen lijken te hebben. En dat wij, vanuit die innerlijke vrede, durven geloven dat het Bijbelse visioen werkelijkheid wordt.
Dan zullen zij hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal het zwaard trekken tegen een ander volk, geen mens zal meer weten wat oorlog is (Micha 4: 3b).
Luchtfietserij, naïeve onzin?
Wellicht, maar dan wel de mooiste onzin die er bestaat, zou Huub Oosterhuis zeggen.
Ds. André
Reageren? Graag! ds.wingelaar@gmail.com
Ter Overweging nr. 14, april 2023
De kerk zal niet meer gaan bloeien
‘Moet dat nou zo negatief?’, denkt u wellicht en ik dacht hetzelfde toen ik deze kop in Trouw van 7 maart j.l. zag. Maar de kop intrigeerde mij ook, dus ging ik toch maar lezen. En toen ik het artikel uit had was ik blij dat ik deze moeite had gedaan. Leest u ook even door?
Het citaat komt van theoloog Daniël De Waele. In zijn boek Godenschemering beschrijft hij de evolutie van het geloof in God door de eeuwen heen.
De Waele zegt dat mensen steeds beter zijn gaan inzien wat God met ons voorheeft. Hij noemt als voorbeeld dat wij, volgens een dooptekst van Paulus, voor God ‘mannelijk noch vrouwelijk’ zijn. Deze tekst heeft in het begin van de kerk geleid tot vrouwen met een gezagspositie in de gemeente en dat was revolutionair in die tijd.
Ook noemt hij het voorbeeld dat de eerste christenen de Romeinse tempels afbraken omdat zij geloofden dat God niet in een gebouw maar in het hart van mensen woont. Dat later christenen toch weer doodleuk kerken gingen bouwen vindt hij inconsequent tot en met.
De Waele ziet ook in deze tijd nog steeds veel ruimte voor God omdat hij voelt en ervaart dat God in zijn leven werkzaam is. Voor hem is het hart van de mens de plek voor God. Want God heeft zich teruggetrokken uit maatschappelijke instituties, scholen en zelfs uit kerkgebouwen.
Dat idee van God in je hart is niets nieuws, het is altijd wezenlijk geweest voor het christendom. Want dat onder de eerste christenen de mystiek een belangrijke rol speelt blijkt bijvoorbeeld uit het Johannesevangelie met haar vele mystieke teksten.
Over de toekomst van het godsgeloof zegt De Waele dit:
Het zal niet meer terugkomen zoals het is geweest. De kerk zal niet meer gaan bloeien, laat staan zeggenschap krijgen in politiek en maatschappij. Wat voortduurt is het zoeken. Binnen en buiten de kerk. Mensen blijven speuren naar een antwoord op hun nood. En ze kunnen God altijd vinden.
Of de kerk nooit meer gaat bloeien, weet ik niet. Wel zullen mensen altijd blijven speuren naar een antwoord op hun nood. Ook ben ik ervan overtuigd dat God niet in een gebouw maar in het hart van ieder mens wil wonen.
En ik geloof dat als wij God die plek in ons hart geven er wel eens meer zou kunnen gaan bloeien dan wij ooit durfden hopen…
Ds. André
Reageren? Graag! U kunt mij mailen: ds.wingelaar@gmail.com
Ter Overweging nr. 13, maart 2023
Jezus zegt:
Wie van jullie kan door zich zorgen te maken één el aan zijn levensduur toevoegen? Als jullie zelfs het geringste al niet kunnen, waarom maken jullie je dan zorgen over de rest? Kijk naar de lelies hoe ze groeien. Ze werken niet en weven niet. (Lucas 12: 25 – 27a)
Met deze tekst begint ook de vorige TO en omdat de tekst nog om een ander stuk bezinning vraagt gebruik ik hem opnieuw. Vorige keer schreef ik over bezorgde mensen. Deze keer gaat het over de lelies, de natuur, over een verantwoorde omgang met onze leefomgeving.
Want wij weten wat er aan het gebeuren is met het klimaat en dat ons consumptiepatroon in het rijke Westen hier mede oorzaak van is.
Ons consumptiepatroon noemen is linke soep. Want voor je het weet ga je preken en krijg je te horen: ‘O jij gunt mij mijn vliegvakantie, cruisevakantie, wintersport of gehaktbal niet?!’ En, inderdaad, wie ben ik iemand ook maar iets van dit alles te misgunnen?
Dat de milieubelasting van vliegreizen, cruises, wintersport en overmatige vlees consumptie, en veel van onze andere luxes, groot is, is bekend. En dat we qua opwarming van de aarde inmiddels een kantelpunt bereikt hebben daarover zijn klimaatwetenschappers het ook al lang eens. En dat het rapport ‘Grenzen aan de groei’ uit 1972 (!) van de Club van Rome op dit moment akelig actueel is, daarvan zijn veel mensen ook overtuigd.
Er moet dus echt iets veranderen. In preken over wat u wel of niet moet doen geloof ik niet, ook al ben ik dominee. Ik vertrouw erop dat uzelf na kunt denken en dat u zelf in staat bent hoe u leeft en handelt, indien nodig kritisch, in ogenschouw te nemen.
Waarachtig geluk schuilt in de momenten dat je Rezonanz (iets voelen of meemaken dat de vervreemding doorbreekt) ervaart, citeerde ik vorige keer Hartmut Rosa. Over het herstel van onze verstoorde relatie met onze natuurlijke omgeving zegt hij:
Laten wij de natuur iets minder onze menselijke wil opleggen, iets minder willen beheersen en toe willen eigenen. Laten we de natuur minder beschikbaar maken. Want beschikbaarheid gaat ten koste van een ‘resonerende relatie’ tot de wereld en tot onszelf. Zo’n ‘resonerende relatie’ is niet gebaseerd op een houding van domineren en beheersen, maar op een basishouding van luisteren en reageren.
Als mensen zijn wij onderdeel van de natuur, van Gods schepping. En daarbij past een gematigdheid en een zorgvuldige omgang met onze natuurlijke leefomgeving. Omdat wij nu eenmaal volledig afhankelijk van deze leefomgeving, en van God, zijn.
Welke keuzes u maakt in de omgang met uw leefomgeving is aan u. Wel is het zeker dat een resonerende relatie met onze leefomgeving goed is voor alles en iedereen. Voor de leliën in het veld waar wij allemaal van genieten. En voor die tropische regenwouden in Brazilië waar wij allemaal afhankelijk van zijn.
Ds. André
Reageren? Graag!
U kunt mij mailen: ds.wingelaar@gmail.com
_______________________________________________________________________________________________Ter Overweging, nummer 12, januari 2023
Jezus zegt:
Wie van jullie kan door zich zorgen te maken één el aan zijn levensduur toevoegen? Als jullie zelfs het geringste al niet kunnen, waarom maken jullie je dan zorgen over de rest? Kijk naar de lelies hoe ze groeien. Ze werken niet en weven niet. (Lucas 12: 25 – 27a)
De Duitse socioloog Hartmut Rosa (1965) zegt in Trouw van 23 december 2022, dat wij vanaf de negentiende eeuw in een steeds grotere versnelling zijn gaan leven. We werken niet langer hard om een goede toekomst te realiseren voor onszelf en ons nageslacht, maar uit angst om kwijt te maken wat we hebben.
Eigenlijk is dat werk- en leeftempo nu al niet meer bij te houden en raak je vervreemd van de wereld waarin je leeft. Cursussen als mindfulness en tijdmanagement maken je niet gelukkig, omdat zij ten dienste staan van die versnelling. Dit soort cursussen zijn er om die versnelling vol te houden, om mee te blijven draaien in dat waanzinnige leeftempo.
Volgens Rosa schuilt waarachtig geluk in de momenten dat je Rezonanz ervaart. Hij bedoelt daarmee dat je iets voelt of meemaakt dat de vervreemding doorbreekt. Wanneer er niets meer bij je resoneert, ben je ’’innerlijk dood’’, aldus Hartmut Rosa.
Wat Rosa hier verkondigt raakt aan wat Jezus verkondigt. Door te kijken naar de zorgeloosheid waarmee alles in de natuur groeit en bloeit (zelfs in januari zien we al bloeiende sneeuwklokjes!) kun je Rezonanz ervaren. Deze ervaring geeft levenslust en doorbreekt de vervreemding.
Wat Jezus en Rosa zeggen zou populair gezegd als volgt kunnen klinken.
“Mens maak je niet druk, besef je niet dat je op hetgeen het meest belangrijk in het leven is geen invloed hebt? Besef je wel dat het leven niet maakbaar is? En dat je van almaar veel, meer, meest en druk, drukker drukst niet gelukkig wordt? Herinner jij je jouw momenten van geraakt zijn? Herinner jij je nog dat moment dat je het gevoel had dat je echt leefde? En weet je nog wat je voor dat gevoel gedaan hebt? Kon je dat gevoel organiseren of sturen? Je weet toch ten diepste wel dat dit niet zo was?”
Waar het om gaat is dat het mooie en goede je gewoon overkomt, als je ervoor open staat. Over het tot tranen toe geroerd zijn door een muziekstuk of film heb ik geen controle, weet ik van mezelf. En wat je ontroert en raakt is voor ieder mens weer anders en die onderlinge verschillen maken het leven nog eens extra boeiend. Hieruit blijkt Gods creativiteit…
We leven in een wereld met een niet meer bij te benen werk en leeftempo. In zo’n wereld is het van belang dat je een gezonde (niet onverantwoorde!) zorgeloosheid en open geest voor de schoonheid van alles om je heen ontwikkelt. En dat je daarnaast telkens opnieuw beseft dat je het gevoel dat je echt leeft niet kunt organiseren maar dat je dit telkens als geschenk mag ontvangen.
De lelie mag bloeien omdat zij ervoor gemaakt is om te bloeien. Zo mag de mens leven omdat zij ervoor gemaakt is om te leven.
Lieve mensen, maak u maar geen zorgen en leef!
ds. André Wingelaar
Reageren? Erg leuk als u dat doet! ds.wingelaar@gmail.com
_______________________________________________________________________________________________
19 juli 2022
Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is. (Lucas 6: 36)
Wij worden allemaal geacht een mening te hebben, iets te vinden over welk onderwerp dan ook.
Dat is best vermoeiend en ik herkende mij in een stuk in ‘Trouw’ van afgelopen maandag.
De schrijver houdt een pleidooi voor ‘een meningsvrije maandag’.
Een dag vrij van ‘ik vind en ik voel’, een dag waarop wij elkaar geen vliegen afvangen.
Deze dag verdiepen wij ons in de zorg of pijn van medemensen met een totaal andere mening.
We gaan niet in debat maar kijken met barmhartigheid naar die ander.
Dat over die barmhartigheid staat niet in de krant maar in de Bijbel: God is barmhartig.
Barmhartigheid is een emotie die diep uit Gods binnenste komt, uit haar hart.
En wij moeten, want het staat er in de gebiedende wijs, net als God barmhartig zijn.
Stel nu dat wij die emotie van God overnemen, wat zal er dan gebeuren?
Als jij barmhartig bent dan oordeel je niet, daar vervolgt de tekst mee.
En daardoor leer je liefdevol en oordeelsvrij te kijken naar ‘die lastige ander’.
Ook, of misschien wel juist, als hij een mening heeft die jij totaal niet deelt.
Want als jij met liefde en zonder oordeel kijkt dan word je nieuwsgierig naar wat iemand beweegt.
Want ook jouw naaste, met die andere mening, heeft nagedacht over waarom zij iets vindt.
Ook zij zoekt haar weg in deze wereld en moet dealen met wat er allemaal gebeurt.
En als jij de zorg kunt zien die onder haar mening schuilgaat word je mild, jouw innerlijk wordt zacht.
En als je dan (niet op maandag!) in gesprek gaat verloopt zo’n gesprek totaal anders.
Tot je verbazing merk je dat jij meer deelt met die ander dan je denkt.
Namelijk de zorg dat ‘dingen gaan zoals ze gaan’ en dat de wereld niet goed is zoals ze nu is.
Je krijgt geen felle discussie maar een gesprek over wat jou en jouw naaste ten diepste beweegt.
En dit gesprek gaat naar een dieper niveau en wordt dan een echte ontmoeting.
Best een goed idee, zo’n ‘meningsvrije maandag’ en die opdracht van Jezus is ook goed bruikbaar.
Want naast die ene meningsvrije dag in de week zijn er nog altijd 6 andere dagen.
En soms moet je nu eenmaal in gesprek met mensen waar je het hardgrondig mee oneens bent.
Maar als het je lukt dat gesprek te voeren vanuit die emotie van barmhartigheid.
Dan ontdek je misschien wel dat jullie twee verschillende meningen naar een derde weg wijzen.
Een weg die beter is dan een slap compromis.
Een weg naar een levende geloofsgemeenschap in een mooie wereld.
ds. André Wingelaar
Reageren? Erg leuk als u dat doet! ds.wingelaar@gmail.com
_______________________________________________________________________________________________
24 februari 2022
Als u boos wordt, zondig dan niet: laat de zon niet ondergaan over uw boosheid, geef de duivel geen kans. (Efeziërs 4: 26, 27)
Een fascinerende tekst omdat ‘boos worden’ voor de apostel blijkbaar het probleem niet is. Je kunt blijkbaar boos worden zonder te zondigen. Als jij jouw boosheid vasthoudt en opkropt en met die boosheid in bed stapt dan gaat er iets mis, dan krijgt de duivel een kans. Bij duivel moet u niet denken aan die figuur met bokkenpoten, dat is te gemakkelijk. Het gaat hier om het feit dat als jij jouw boosheid opkropt zij voort zal blijven woekeren en jou, en uiteindelijk ook de ander, stuk zal maken. En stukmaken dat is in de Bijbel bij uitstek het werk van de duivel.
Ik dacht aan deze tekst omdat ik vaak mail, in Paulus tijd bestond mail niet. Zou Paulus nu iets anders geschreven hebben? Want wij weten dat als je boos bent op iemand en je gaat dit via de mail uiten dat het conflict uit de hand loopt en groter wordt. En het slechtste wat je kunt doen is die mail ’s avonds opstellen en versturen voor het slapengaan. In theorie heb je dan voldaan aan Paulus wens: de zon niet laten ondergaan over jouw boosheid. Maar ja, Paulus kende geen mail en zo’n mail diezelfde avond versturen werkt vergiftigend.
Misschien moet er wel een disclaimer bij Paulus tekst. Probeer jouw boosheid voordat de zon ondergaat op te lossen maar gebruik daarvoor nooit mail. Probeer te bellen, ook onmogelijk in Paulus tijd trouwens, maar nog beter is de ander opzoeken en ‘van aangezicht tot aangezicht’ in gesprek gaan. Uit Paulus brieven blijkt trouwens dat ook hij dit bij voorkeur deed.
Lieve mensen, u mag gerust eens boos worden op een ander, maar ga vervolgens wel eerlijk, bij voorkeur, ‘face tot face’ met die ander in gesprek. Doe, tijdens dat gesprek, de moeite elkaars perspectieven te horen en probeer tot een gezamenlijke oplossing te komen die jullie beiden recht doet. Pas dan kun je rustig gaan slapen en geef je niet de duivel maar God een kans om
Te helen elke wond, ook de diepste wond (Lied 253: 3)
Goede en vredige nachten gewenst!
ds. André Wingelaar
____________________________________________________________________________
1 december 2021 Adventsoverweging
Positieve verwachting?
Dit was het thema eerste zondag van Advent (Advent betekent verwachting). Meestal is een verwachting die wij hebben positief. ‘Meestal’ betekent echter niet ‘altijd’, zoals wij nu helaas weer moeten constateren. Positieve verwachtingen en mooie plannen worden opnieuw door Corona de kop ingedrukt. Alle spontaniteit verdwijnt, je kunt gemakkelijk somber en negatief worden in deze tijd waarin de dagen ook nog korter worden.
Ook in de Bijbel zijn verwachtingen niet altijd positief. Verwachtingen die de oudtestamentische profeten, namens God, uitspreken gaan vaak over een komend oordeel over een volk dat niet luistert naar Gods geboden. Een lastige boodschap die niet lijkt te kloppen met een God die liefde is. Of dit ook zo is, dat is een ander verhaal wat ik voor nu even laat.
Iets anders is nu, voor onze Adventsverwachting, belangrijker. Hoe een profeet ook tekeer gaat tegen het volk, het is nooit het enige wat hij doet. Er wordt altijd een ander perspectief getoond dat aansluit bij een diep verlangen van mensen toen en van mensen nu: de komst van Gods Vrederijk. Het Rijk waar het anders gaat, een wereld omgekeerd waarin, zoals Maria zingt, ‘God de heersers van hun troon stoot en wie gering is aanzien geeft’ (Lucas 1: 52).
Onze verwachting is, door Corona, niet positief. Wat kan ons helpen om toch positief te blijven? Wat kan zorgen voor een positieve verwachting?
Misschien wel het besef dat het nooit anders is geweest in onze wereld. Ieder jaar vieren wij Advent in een verscheurde wereld èn ieder jaar proberen wij het, vaak tegen de klippen op, weer opnieuw te geloven.
Dat het Rijk van God op elk moment nabij is als mensen elkaar nabij durven en willen zijn.
En dat het kleine kwetsbare lichtje dat wij aansteken deel uitmaakt van Het Ware Licht.
Het Licht dat ieder mens verlicht en altijd komende is in onze wereld.
Zullen wij dat samen maar proberen te geloven?
Een gezegende Advent en een goede Kerst gewenst,
ds. André Wingelaar
Leuk als u reageert: ds.wingelaar@gmail.com
____________________________________________________________________________
29 september 2021
‘(…) wat voor nut zou het voor me hebben de betekenis van het christendom uiteen te kunnen zetten, vele afzonderlijke verschijnselen te kunnen verklaren, als die voor mijzelf en voor mijn leven geen diepere betekenis zouden hebben.’
De Deense filosoof Sören Kierkegaard schreef dit rond zijn twintigste in zijn dagboek. Hij worstelde levenslang met vragen over het bestaan in het algemeen, en vragen over de betekenis van het christendom voor zijn leven, in het bijzonder.
Er is een groot verschil tussen iets met jouw verstand begrijpen en een vorm van begrijpen als iets in jouw diepste wezen voelen en ervaren. Het eerste zit in het hoofd, het tweede in het hart. Het eerste verandert jouw leven nauwelijks, het tweede kan jouw leven op zijn kop zetten.
Daarom bid ik tijdens een viering regelmatig dat wij de woorden niet alleen met ons verstand zullen begrijpen maar ook met ons hart. Want pas als ik in mijn hart geraakt wordt krijgt wat ik heb gehoord betekenis in mijn leven. Anders gezegd: wat levend door mij heen is gegaan, alleen dat kan ik aan anderen geven.
Als dat gebeurt worden mensen nieuw en als mensen veranderen kan er iets in onze wereld veranderen. Want als mensen durven te veranderen komt er ruimte voor nieuwe wegen waardoor er een ruimte ontstaat waarin Gods Geest haar werk kan doen.
Mijn wens is dat het ons als mensen lukt de Geest die ruimte te geven.
Zodat onze wereld steeds meer gaat lijken op die nieuwe wereld die God voor ogen heeft.
ds. André Wingelaar
____________________________________________________________________________
25 augustus 2021
‘We hebben de illusie dat we ons leven kunnen controleren’
Dit zegt de Deense regisseur Thomas Vinterberg over zijn laatste film ‘Druk’.
De Engelse titel is ‘Last Round’, ‘Laatste ronde’, een term uit het Café.
En, inderdaad, een rode draad in deze film is dan ook alcohol.
Vier uitgebluste mannen gaan een experiment aan: zij gaan dagelijks alcohol drinken.
Daardoor voelen zij zich weer gewichtloos, precies zoals in hun jeugd.
Volgens filosoof Sören Kierkegaard is jeugd een droom en liefde de inhoud van die droom.
Waar het om gaat is dit: de film gaat over verlangen.
Het verlangen niet gebonden te zijn aan zoals het allemaal hoort.
Het verlangen net zo onbezorgd en spontaan te kunnen leven als toen je nog een kind was.
Net als deze vier mannen durven wij dit vaak niet.
Maar met hulp van een dagelijkse shot alcohol durven de vier mannen het wel.
Dit roept onmiddellijk een vraag op.
Is er een manier zonder alcohol toch terug te gaan naar die jeugdige onbevangenheid?
Kunnen wij, los van onze leeftijd, dat kinderlijke vertrouwen in het leven weer terugvinden?
Deze vraag zal 19 september, tijdens de kerkdienst, centraal staan.
ds. André Wingelaar
____________________________________________________________________________
24 juli 2021
‘Nood leert bidden’
Klopt dit wel? In ieder geval niet volgens dit verhaal uit de Bijbel:
Eens was Jezus aan het bidden, en toen hij zijn gebed beëindigd had, zei een van zijn leerlingen tegen hem: ‘Heer leer ons bidden, zoals ook Johannes het zijn leerlingen geleerd heeft.’ (Lucas 11: 1)
Het is dus niet de nood die de leerlingen leert bidden maar de Heer. De leerlingen hebben blijkbaar behoefte aan iemand die hen woorden geeft. Bidden is dus zelfs lastig voor Jezus leerlingen terwijl zij dagelijks met hem optrekken!
Dat bidden niet meevalt herken ik en ook mij helpen woorden die een ander mij geeft.
Onlangs kwam ik onderstaand gebed tegen uit de zogenaamde ‘completen’.
De ‘completen’ zijn nachtelijke gebeden uit de Anglicaanse traditie.
Je kunt dit gebed bidden ‘voor het slapen gaan’ het past goed aan het einde van een dag.
Als je tijdens jouw vakantie een hele dag gereisd hebt bijvoorbeeld.
Zo mogen deze woorden gebruikt worden in het vertrouwen dat God ze hoort.
Waak lieve Heer, bij wie werken waken of wenen vannacht,
en laat uw engelen hen behoeden die slapen.
Zorg voor de zieken, Heer Christus; geef rust aan vermoeiden,
zegen de stervenden, troost wie lijden, heb medelijden met de beproefden,
bescherm wie blij zijn, en dat alles omwille van uw liefde.
Amen.
Een gezegende tijd gewenst.
____________________________________________________________________________
1 juli 2021
‘Na een robotische aanraking waren studenten verkocht’
Nao, een geavanceerde robot van 50 cm hoog, voert een studieadviesgesprek.
Nao vertelt dat er binnenkort een cursus gegeven wordt die goed op hun CV staat. Nao geeft de helft van de studenten tijdens dit gesprek drie, schijnbaar spontane, klopjes op de hand. En wat blijkt? De studenten die Nao aanraakt zeggen bijna allemaal ‘ja’ op die cursus. Van de anderen, die Nao dus niet aanraakt, geeft nog niet de helft zich op voor de cursus.
Nu het erop lijkt dat wij elkaar straks weer aan mogen raken, treft mij dit verhaal extra. Rationeel gezien klopt er immers niets van. Een ding, want hoe geavanceerd ook, een robot heeft geen bewustzijn, raakt mensen aan en dat doet iets met hen. In dit geval maakt de aanraking hen ontvankelijker voor een commerciële boodschap.
Voor mij bewijst dit dat gewenste (!) aanraking voor mensen belangrijk is.
Daarom is het prachtig dat er in de ‘genezingsverhalen’ in de Bijbel altijd sprake is van een aanraking door Jezus. Hoewel ik niet uitsluit dat er in deze ‘wonderverhalen’ iets bovennatuurlijks gebeurt, zijn deze verhalen ook bijzonder aards. Zij leren ons hoe buitengewoon genezend een simpele aanraking kan werken.
Laten wij met elkaar daarvoor gaan de komende zomertijd als aanraken weer mag.
Een hartelijke groet,
Ds. André Wingelaar
____________________________________________________________________________
18 juni 2021
Het grootste nadeel van het christendom: het is nooit uitgeprobeerd
Bovenstaand citaat is van George Bernard Shaw, een vrijdenker (!), afkomstig uit Ierland (1856-1950).
Ik denk dat dit citaat een kwetsbare plek raakt. Proberen kerkleden het christendom echt uit? Anders gezegd: durven zij te kijken of het eigenlijk wel werkt of zijn zij angstig?
Misschien moet je voor een antwoord op deze vraag zo’n 2000 jaar terug in de tijd. En wordt de vraag: wat wilde Jezus eigenlijk?
En zo kom je van de ene moeilijke vraag bij de andere. Want, wat die ‘historische Jezus’ nu precies wilde is lastig te achterhalen. De afgelopen eeuwen hebben velen gezocht naar die ‘historische Jezus’. De korte conclusie: wie Jezus precies was valt niet met zekerheid te achterhalen.
Gelukkig bestaat de Bijbel met geloofsverhalen van mensen die Jezus hebben gekend en hebben meegemaakt. En deze verhalen geven voldoende informatie om het christendom ‘te gaan uitproberen’.
Al die verhalen gaan over een ‘je toevertrouwen aan’. Aan Jezus als hij zegt ‘volg mij’ en door hem aan een God die jouw leven draagt en juist in duisternis jou nabij is.
Als jij je toevertrouwt aan God leer je ook in vertrouwen leven met medemensen. Je leert hen niet het nadeel maar het voordeel van de twijfel geven. En zo veranderen mensen die wantrouwend zijn in mensen die gaan vertrouwen en wordt God onder hen zichtbaar.
Misschien is dit een manier van ‘uitproberen van het christendom’ is waar deze vrijdenker nog niet aan gedacht heeft. Neemt u de proef op de som?
Hartelijke groet,
Ds. André Wingelaar
Erg leuk als u reageert!
____________________________________________________________________________
26 mei 2021
‘Vrijdenkers’ (2)
Het is jammer dat in de serie ‘Vrijdenkers’ alleen mensen worden geportretteerd die hun geloof zijn verloren. Als je onder het vrije denken ook de vrije keuze te gaan geloven meeneemt, zou je naast afvalligen ook toetreders kunnen portretteren, zoals in de serie Adieu God.
Wat maakt eigenlijk dat mensen wel of niet geloven?
Duidelijk is dat intelligentie geen criterium is. Natuurkundige Stephen Hawking, die God problematisch vindt, is geen intelligentere en betere wetenschapper dan Heino Falcke, astrofysicus èn gelovig lekenpredikant en het omgekeerde is evenmin het geval. Falcke vertelt in zijn laatste boek ‘Licht in de duisternis’ over de lange weg die uiteindelijk heeft geleid tot de eerste ‘foto’ van een zwart gat.
Maar wat maakt dan dat mensen kiezen om wel of niet te geloven? In de vraag zo stellen zit al een antwoord, namelijk het woord kiezen. Geloof is een keuze. Een keus je open te stellen voor iets groters. Er niet aan willen dat alles wat hier op aarde aan onrecht gebeurt het laatste woord heeft. En dat, als je deze keus maakt, je niet wegvlucht uit de aardse werkelijkheid maar je extra in gaat zetten om deze wereld meer te laten worden als het Rijk waar God van droomt.
De nieuwste natuurkundige inzichten zijn, ook voor de kenners, nog maar gedeeltelijk te doorgronden. Misschien moet je wel zeggen dat hoe dieper je de natuurwetten onderzoekt hoe mysterieuzer en onbegrijpelijker het leven voor je wordt. En juist daarom denk ik dat er iets is dat voorbij het verstand ligt, niet tegengesteld daaraan, maar iets anders.
Je verlangt naar een wat naar een waar
Iets misschiens iets dat je nooit hebt begrepen (Rutger Kopland)
Wellicht maakt dat verlangen volgen wel het verschil of je voor het één of voor het ander kiest.
Ds. André
____________________________________________________________________________
21 mei 2021
Vrijdenkers (1)
In de TV- serie ‘Vrijdenkers’ van omroep Human worden mensen geportretteerd die zich bevrijd voelen nadat zij uit een onderdrukkend geloofssysteem gestapt zijn. Ik kan mij dit goed voorstellen. Er bestaan geloofssystemen die mensen kleinhouden en onderdrukken.
Ik heb wel moeite met het woord ‘Vrijdenker’ als dit woord alleen gereserveerd wordt voor humanisten. Gelovigen kunnen net zo goed vrijdenkers zijn als humanisten.
Het standpunt van het Humanistisch Verbond is niet dat gelovigen niet vrij denken en ongelovigen wel. Maar, net als er orthodoxe rechtlijnige gelovigen zijn, bestaan er ook orthodoxe rechtlijnige atheïsten. Zij beweren bijvoorbeeld:
‘Mensen die over boven spreken zijn vaak meesters in het liegen en kletsen vooral onzin’.
En tegenover religie wordt het eigen, wetenschappelijk verantwoorde rationele, wereldbeeld geplaatst. Deze rationaliteit sluit religie uit en zal leiden tot:
‘Bevrijding van dogma’s, onwaarheden, onzin en leugens’.
Uit deze twee beweringen blijkt een grote obsessie voor het geloof van de tegenstander. Het lijkt wel alsof de atheïstische identiteit ervan afhangt. Friedrich Nietsche, de filosoof van ‘God is dood’, zei het al:
“Wie van ons zou er nog vrijdenker zijn als er geen kerk was?”
En met die laatste bewering zijn wij terug bij de kerk. De ‘Vrijdenkers’ bestaan omdat de kerk er is. Een mooie gedachte om deze eerste ‘Vrijdenkers’ overweging mee af te sluiten.
Wordt Vervolgd…
Ds. André
____________________________________________________________________________
23 april 2021
1 Johannes 2: 17b (…) wie Gods wil doet blijft tot in eeuwigheid.
Gods wil doe je door in Jezus voetsporen te gaan zo blijf je ‘in God’.
Maar hoe weet ik of ik in Jezus voetsporen ga?
Jezus voetsporen en zijn weg zijn geen gebaande voetsporen en wegen.
Zijn voetsporen en wegen zijn telkens nieuw en verrassend.
Leerling van Jezus zijn is dynamisch en onvoorspelbaar.
Je weet niet wat er op jouw pad komt en hoe jouw leven verder gaat.
Je kunt bidden, in de Bijbel lezen en met anderen praten.
Soms zegt het je niets en gebeurt er niets.
Maar soms, totaal onverwacht, gebeurt er wel iets.
Ineens ontdek je dan wat geloof betekent voor jouw dagelijks leven.
Zo mogen wij als mensen elkaar bijstaan.
Onze twijfels, worstelingen en vragen met elkaar bespreken.
Of wij nu gelovig zijn of niet.
Dan kan het maar zo gebeuren dat wij samen in Jezus voetsporen gaan.
En dat wij elkaar op die ongebaande weg meenemen.
Jezus geeft geen kant en klare antwoorden op onze vragen.
Hij zegt wel: “kom en kijk wat ik doe, volg het na en weet dat ik bij je ben.”
Zo worden ongebaande wegen nieuwe wegen.
Wegen die ons, tot in de eeuwigheid toe, telkens weer zullen verrassen.
Ds. André
Reageren? Graag en erg leuk als u mij mailt: ds.wingelaar@gmail.com
